لجن‌روب (Sludge Collector) دستگاهی است که در سیستم‌های تصفیه فاضلاب برای جمع‌آوری و انتقال لجن‌های ته‌نشین‌شده از حوضچه‌های ته‌نشینی به مکان‌های دفع یا فرآوری استفاده می‌شود. این دستگاه‌ها معمولاً در سیستم‌های تصفیه فاضلاب که فرآیند ته‌نشینی برای حذف مواد جامد معلق از فاضلاب به کار می‌رود، کاربرد دارند.
عملکرد لجن‌روب
- جمع‌آوری لجن‌ها: لجن‌روب‌ها به‌طور مداوم لجن‌هایی که در کف حوضچه ته‌نشینی جمع می‌شوند را به سمت مرکز حوضچه هدایت کرده و از آنجا به مخازن یا نقاط دفع لجن انتقال می‌دهند.
- حفظ تعادل سیستم: این دستگاه‌ها به منظور جلوگیری از افزایش حجم لجن در حوضچه‌ها و بهبود فرآیند ته‌نشینی طراحی شده‌اند. از طریق انتقال به موقع لجن، کیفیت پساب خروجی بهبود می‌یابد.
- بهبود عملکرد تصفیه: به‌دلیل جمع‌آوری به‌موقع لجن، فرآیند تصفیه بهتر انجام شده و کارایی سیستم افزایش می‌یابد.
انواع لجن‌روب‌ها
- لجن‌روب مکانیکی: معمول‌ترین نوع لجن‌روب که از موتور و اجزای مکانیکی برای حرکت لجن استفاده می‌کند. این لجن‌روب‌ها می‌توانند به‌طور خودکار عمل کنند.
- لجن‌روب دستی: نوعی از لجن‌روب‌ها که نیاز به دخالت انسانی برای جمع‌آوری و جابه‌جایی لجن دارند. این مدل بیشتر برای سیستم‌های کوچک یا کاربردهای خاص استفاده می‌شود.
- لجن‌روب هوایی (Vacuum Sludge Collector): در این سیستم‌ها از فشار منفی برای جمع‌آوری و جابه‌جایی لجن‌ها استفاده می‌شود.
ویژگی‌ها و مزایای لجن‌روب‌ها
- حفظ کارایی تصفیه: از آنجا که لجن به‌طور مؤثر جمع‌آوری می‌شود، کیفیت پساب خروجی از سیستم تصفیه بهبود می‌یابد.
- کاهش نیاز به دخالت انسانی: لجن‌روب‌های مکانیکی و هوایی باعث کاهش نیاز به کار دستی برای نظارت و جمع‌آوری لجن‌ها می‌شوند.
- کارایی در مقیاس بزرگ: این دستگاه‌ها در تصفیه‌خانه‌های فاضلاب بزرگ و صنعتی به‌طور مؤثری عمل می‌کنند و قادر به مدیریت حجم بالای لجن‌ها هستند.
لجن‌روب‌ها از اجزای ضروری پکیج‌های تصفیه فاضلاب هستند که بدون آنها، فرآیند تصفیه به درستی انجام نمی‌شود و ممکن است مشکلاتی مانند انسداد یا کاهش کیفیت پساب ایجاد شود.
نحوه عملکرد لجن روب ها در پکیج تصفیه فاضلاب
لجن‌روب‌ها در پکیج‌های تصفیه فاضلاب تجهیزاتی هستند که برای جمع‌آوری، جابجایی یا تخلیه لجن ته‌نشین‌شده در مخازن تصفیه به کار می‌روند. عملکرد آنها به نوع طراحی و کاربرد پکیج تصفیه بستگی دارد. در زیر، نحوه کار این سیستم‌ها به‌طور کلی توضیح داده شده است:
۱. مکانیزم کار لجن‌روب‌ها
- جمع‌آوری لجن:
لجن ته‌نشین‌شده در کف مخازن ته‌نشینی یا زلال‌سازی توسط بازوهای مکانیکی، شانه‌های جمع‌کننده، یا مکنده‌ها به سمت مرکز یا نقاط خروج هدایت می‌شود. - انتقال لجن:
سیستم انتقال شامل پمپ‌های مخصوص یا شیب‌بندی مخزن است که لجن را به مخازن ذخیره لجن یا واحدهای دفع می‌برد. - تخلیه لجن:
لجن جمع‌شده از مخزن خارج و برای فرآوری‌های بیشتر (مانند هضم بیولوژیکی، خشک‌سازی یا دفع) ارسال می‌شود.
۲. انواع لجن‌روب‌ها
- لجن‌روب‌های پل‌گردان:
در تصفیه‌خانه‌های بزرگ، پل‌های چرخانی در بالای مخزن نصب می‌شوند که بازوهای آن لجن را به سمت مرکز هدایت می‌کنند. - لجن‌روب‌های کف ثابت:
دارای شانه‌هایی هستند که در کف مخزن نصب شده و لجن را با حرکت مکانیکی جابجا می‌کنند. - سیستم‌های مکنده:
این نوع با استفاده از پمپ‌های خلأ، لجن را از کف مخزن مکیده و منتقل می‌کنند.
۳. مزایای لجن‌روب‌ها
- جلوگیری از انباشته شدن لجن و کاهش ظرفیت تصفیه مخازن.
- بهبود راندمان سیستم تصفیه و کاهش بوی نامطبوع.
- کاهش هزینه‌های بهره‌برداری از تصفیه‌خانه.
۴. نگهداری و نظارت
- بررسی منظم بازوها، شانه‌ها یا پمپ‌ها برای اطمینان از عملکرد صحیح.
- پاکسازی دوره‌ای سیستم‌ها برای جلوگیری از انسداد یا رسوب‌گذاری.
این سیستم‌ها به‌خصوص در پکیج‌های تصفیه فاضلاب صنعتی و شهری نقش کلیدی در فرآیند تصفیه دارند.